Wielu spośród nas marzy o własnym domu. Oczywiście istnieje możliwość zakupu gotowej nieruchomości, jednak jak każdy zakup na rynku wtórnym niesie za sobą konieczność zaakceptowania wielu rozwiązań zastosowanych przez poprzednich właścicieli. Aby dom spełniał wszystkie nasze wymagania w większości przypadków konieczne będzie wybudowanie go od podstaw.
Z uwagi na wysokie koszty takiej inwestycji większość osób z pewnością będzie się wspomagała kredytem hipotecznym. Procedura wnioskowania i uruchamiania takiej pożyczki jest nieco inna niż w przypadku kredytu przeznaczonego na zakup gotowej nieruchomości z rynku wtórnego.
Działka budowlana
W większości banków, aby wystąpić o kredytu na budowę domu konieczne jest już posiadanie własnej działki budowlanej. Tylko nieliczne instytucje są w stanie rozpatrzyć wniosek i przyznać środki na zakup działki i jednocześnie na budowę nieruchomości na tym gruncie. Warto zwrócić uwagę na sytuację, gdy działka została sfinansowana także kredytem mieszkaniowym i hipoteka jest wpisana w księdze wieczystej. Wówczas konieczne jest wystąpienie o kredyt na budowę domu w tym samym banku, który sfinansował zakup działki. Innym rozwiązaniem będzie zrefinansowanie tego kredytu w innej instytucji, która skredytuje także budowę domu. W takiej sytuacji pierwsza transza nowoprzyznanego kredytu zostanie przeznaczona na spłatę dotychczasowego zobowiązania, a dopiero kolejne będą mogły finansować budowę. Warto każde z tych rozwiązań szczegółowo przeanalizować, ponieważ niejednokrotnie znacznie tańsze będzie zaciągniecie nowego kredytu w innym banku, niż podwyższanie dotychczasowego kredytu w banku który sfinansował zakup działki.
Pozwolenie na budowę
W celu ubiegania się o kredyt mieszkaniowy niezbędne jest także posiadanie pozwolenia na budowę. Kredyt jest przyznawany na wybudowanie konkretnego budynku, zatem konieczne jest wybranie projektu domu i wystąpienie do odpowiedniego urzędu z wnioskiem o wydanie pozwolenia na budowę. Jeśli zakupiliśmy działkę budowlaną już z uzyskanym przez poprzednich właścicieli pozwoleniem to niezbędne będzie także wystąpienie o przepisanie go na obecnych inwestorów. Taki wniosek zostanie oczywiście pozytywnie rozpatrzony tylko w sytuacji gdy dotychczasowe pozwolenie nie wygasło.
Koszt budowy
Mając już działkę i pozwolenie na wybudowanie na niej domu niezbędne jest oszacowanie kosztów budowy. W przypadku finansowania kredytem hipotecznym należy pamiętać że większość banków zakłada minimalne koszty wybudowania domu. Najczęściej jest to określane poprzez przemnożenie powierzchni użytkowej przez określone koszty. W reguły jest to przedział 2000-2500 złotych za wybudowanie jednego metra kwadratowego domu. Dla przykładu wybudowanie domu o powierzchni 150 metrów kwadratowych w ocenie banku będzie kosztowało od 300 tysięcy do 375 tysięcy. Oznacza to że suma kredytu i posiadanych środków własnych nie może być niższa od określonego w ten sposób poziomu.
Uruchomienie kolejnych transz
Zaciągając kredyt na budowę domu należy mieć świadomość że środki będą wypłacane przez bank w kilku transzach. Oznacza to, że nie dostaniemy całej kwoty jednorazowo, a pieniądze będą uruchamiane stosowanie do postępu prac budowlanych. Po wykonaniu części prac i wykorzystaniu całości przeznaczonych na to środków niezbędne jest rozliczenie się przed bankiem z wykorzystania kredytu. Każda z instytucji w inny sposób rozlicza klienta w wydanych kwot. Najczęściej odbywa się to poprzez inspekcję pracownika banku lub osoby upoważnionej (np.: rzeczoznawca), która ocenia postęp prac budowlanych. Część banków wymaga jednak dostarczenia faktur, które potwierdzą zakup materiałów. Ta forma wiąże się z koniecznością gromadzenia dodatkowych dokumentów, jednak należy zwrócić uwagę, że banki nie żądają pokrycia pełnej kwoty w fakturach. Najczęściej, jeśli taki wymóg istnieje, niezbędne jest udokumentowanie w takiej formie wydania 50-60% kwoty przyznanego kredytu.
Okres budowy i karencja w spłacie kapitału
W przypadku kredytu na budowę domu warto zwrócić także uwagę na okres w jakim bank zobowiązuje klienta do wybudowania domu. Inwestycja nie może trwać w nieskończoność. W większości instytucji budowa domu musi zostać ukończona w przeciągu 24 miesięcy.
W trakcie budowy i uruchamiania kolejnych transz klienta obowiązuje karencja w spłacie kapitału. Oznacza to, że co miesiąc płacone są tylko odsetki od uruchomionej części kredytu. Wraz z uruchomianiem kolejnych transz kwota naliczanych odsetek rośnie. Dopiero po wypłacie całego kredytu klient ma obowiązek spłacać zarówno odsetki, jak i pożyczony kapitał. Taki sposób spłaty oznacza, że w okresie budowy, kiedy ponoszone są jeszcze inne koszty mieszkaniowe (np.: koszt najmu) miesięczne płatności są niższe niż docelowa rata kapitałowo-odsetkowa.
Porównując oprocentowanie i inne koszty kredyt na budowę domu jest takim samym kredytem jak ten przeznaczony na zakup na rynku wtórnym, czy też zakup od developera. Jednak z uwagi na specyfikę całej transakcji i proces inwestycyjny warto zwrócić uwagę na powyższe elementy, które w pewnym stopniu wyróżniają taki kredyt.